Tội vi phạm quy định về điều khiển tàu bay được quy định tại Điều 277 Bộ luật Hình sự 2015, tương ứng với Điều 216 Tội vi phạm quy định điều khiển tàu bay BLHS 1999.
Điều 277. Tội vi phạm quy định về điều khiển tàu bay
1. Người nào chỉ huy, điều khiển tàu bay mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường không, có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe hoặc tài sản của người khác nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Bình luận
1. Khái niệm
Vi phạm quy định điều khiển tàu bay được hiểu là hành vi của người chỉ huy, điều khiển tàu bay đã không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ quy định về an toàn giao thông đường không
2. Các yếu tố cấu thành vi phạm quy định điều khiển tàu bay
2.1. Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội phạm có các dấu hiệu sau:
a) Về hành vi. Có hành vi vi phạm các quy định về an toàn giao thông đường không, được thể hiện qua các hành vi cụ thể như sau:
– Điều khiển tàu bay vi phạm quy tắc bay, phương thức bay;
– Ba vào, bay ra hoặc bay trong vùng tròi thuộc lãnh thổ Việt Nam mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam;
– Bay vào khu vực cấm hoặc hạn chế khi không được phép;
– Hạ cánh ngoài các nơi quy định;
– Sử dụng sai hoặc làm nhiễu các tần số thông tin liên lạc;
– Điều khiển tàu bay bay trên khu vực đông dân không đúng quy định;
– Xả, thả trái phép nhiên liệu, hành lý, hàng hóa hoặc các đồ vật khác từ tàu bay xuống;
– Bay không đúng đường bay, độ cao quy định;
– Sử dụng thiết bị điện tử, thiết bị thu phát sóng trên tàu bay khi không được phép;
– Thực hiện nhiệm vụ không đúng quy định theo quy định ảnh hưởng đến hoạt động hàng không dân dụng uy hiếp đến an ninh, an toàn hàng không.
Lưu ý: Về đối tượng, theo chúng tôi là tàu bay loại phương tiện giao thông đường không dân dụng chứ không thuộc lĩnh vực hoạt động quân sự.
b) Dấu hiệu khác
– Hành vi phạm tội nêu trên chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nếu không được ngăn chặn kịp thời. Đây là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.
2.2. Khách thể
Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến các quy định bảo đảm an toàn giao thông đường không. Ngoài còn có thể xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác.
2.3. Mặt chủ quan
Người phạm tội thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.
2.4. Chủ thể
Chủ thể của tội phạm này là người có trách nhiệm trong việc chỉ huy, điều khiển tàu bay.
– Người chỉ huy tàu bay sự là thành viên tổ lái được người khai thác tàu bay chỉ định cho một chuyến bay; đối với hoạt động hàng không chung không vì mục đích thương mại thì do chủ sở hữu tàu bay chỉ định.
– Người điều khiển tàu bay sự là thành viên tổ lái, gồm: lái chính, lái phụ và nhân viên hàng không khác phù hợp với loại tàu bay.
3. Về hình phạt
Mức hình phạt của tội phạm này được chia thành 04 khung, cụ thể như sau:
a) Khung một (khoản 1).
– Có mức phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
b) Khung hai (khoản 2).
– Có mức phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.
c) Khung ba (khoản 3).
– Có mức phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
d) Khung bốn (khoản 4).
– Có mức phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
4. Hình phạt bổ sung
Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính nêu trên, tùy từng trường hợp cụ thể người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
(Nội dung được trích dẫn từ Bình luận khoa học phần các tội phạm Bộ luật Hình sự năm 2015, được sửa đổi bổ sung năm 2017 của Luật gia Nguyễn Ngọc Điệp, từ trang 369-371)